Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris hôm thứ Ba ngày 24/08 đã lên tiếng về các hành động của Bắc Kinh ở Biển Đông và đảm bảo với các nước ở châu Á rằng họ sẽ không phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc.
Châu Á với cuộc chiến giữa Mỹ và Trung Quốc
“Chúng tôi biết rằng Bắc Kinh tiếp tục ép buộc, đe dọa và đưa ra yêu sách đối với phần lớn Biển Đông,” Harris nói trong bài phát biểu tại Singapore trong chuyến thăm chính thức đầu tiên của bà tới Đông Nam Á.
Bà nói thêm: “Những tuyên bố bất hợp pháp này đã bị bác bỏ bởi phán quyết của tòa trọng tài năm 2016 và các hành động của Bắc Kinh tiếp tục phá hoại trật tự dựa trên luật lệ và đe dọa chủ quyền của các quốc gia. “Hoa Kỳ sát cánh với các đồng minh và đối tác của chúng tôi khi đối mặt với những mối đe dọa này.”
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông – nhưng một tòa án tại Tòa Trọng tài Thường trực đã bác bỏ tuyên bố đó là vô căn cứ về mặt pháp lý vào năm 2016.
Biển Đông là tuyến đường thủy giàu tài nguyên, là tuyến vận tải thương mại quan trọng nơi hàng nghìn tỷ đô la thương mại thế giới đi qua mỗi năm. Ngoài Trung Quốc, các bên tranh chấp lãnh thổ khác trên biển bao gồm Đài Loan, Việt Nam, Malaysia và Philippines.
Nhưng Bắc Kinh phớt lờ phán quyết của tòa và trong vài năm gần đây, thậm chí còn tăng cường hiện diện bằng cách triển khai các tàu tuần tra vùng biển và xây dựng các đảo nhân tạo.
Harris cho biết Hoa Kỳ muốn thúc đẩy một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và cởi mở – một khu vực nói chung là khu vực nằm giữa Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương.
Cạnh tranh Hoa Kỳ – Trung Quốc
Đông Nam Á, nằm ở trung tâm của Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, trong vài năm qua luôn bị kẹt ở giữa khi sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng gia tăng.
Trong nhiều thập kỷ, Hoa Kỳ đã hiện diện quan trọng ở Đông Nam Á thông qua các cam kết an ninh và kinh tế, nhưng cùng với đó Trung Quốc thông qua các chương trình như Sáng kiến Vành đai và Một vành đanh – Một con đường đã liên tục gây áp lực và làm tăng ảnh hưởng của Bắc Kinh trong khu vực này.
Harris đảm bảo với các quốc gia trong khu vực rằng Mỹ sẽ không bắt họ phải lựa chọn giữa Washington và Bắc Kinh.
“Tôi phải rõ ràng: Sự tham gia của chúng tôi ở Đông Nam Á và Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương không chống lại bất kỳ quốc gia nào, cũng không phải để khiến bất kỳ ai phải lựa chọn giữa các quốc gia,” bà nói.
Phó tổng thống cũng nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ vẫn cam kết với khu vực, ngay cả khi Tổng thống Joe Biden phải đối mặt với những lời chỉ trích về cách ông xử lý việc rút các lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan. Bà ấy nhắc lại bình luận của mình hôm thứ Hai rằng Hoa Kỳ đang tập trung và nỗ lực sơ tán.
Theo David Adelman, cựu đại sứ Mỹ tại Singapore, các quốc gia châu Á đã phải cân bằng giữa Trung Quốc đang trỗi dậy và Mỹ vốn là “người bảo đảm an ninh” trong khu vực.
Các quốc gia ở châu Á muốn căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc lắng dịu – nhưng điều đó sẽ mất “một thời gian”, ông nói với CNBC “Capital Connection”.
Harris đã đến Singapore vào Chủ nhật và dự kiến sẽ đến Việt Nam vào chiều thứ Ba, trước khi rời khỏi khu vực này vào thứ Năm. Chuyến thăm của bà tới khu vực này sau một số cuộc gặp gỡ cấp cao của Hoa Kỳ với các nhà lãnh đạo Đông Nam Á.
Ngoại trưởng Antony Blinken đã tham dự các cuộc họp qua mạng của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, hay ASEAN, vào đầu tháng này; trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã đến thăm một số nước trong khu vực vào tháng Bảy, bao gồm Singapore, Việt Nam và Philippines.
Xem thêm: Cổ phiếu châu Á hầu như giảm sau khi cổ phiếu Mỹ xáo trộn
Hà An – Theo CNBC
