Niêm yết trực tiếp đang ngày càng trở nên phổ biến hơn. Và với những thay đổi quy tắc gần đây của SEC, phương pháp trở thành công ty đại chúng này có thể sẽ trở thành tiêu chuẩn.
Giống như chào bán lần đầu ra công chúng (IPO), niêm yết trực tiếp, hoặc chào bán trực tiếp ra công chúng (DPO), là quá trình một công ty tư nhân chào bán cổ phiếu của mình trên một sàn giao dịch công khai. Khái niệm niêm yết trực tiếp đã tồn tại trong nhiều năm với nhiều công ty giao dịch công khai theo cách này. Tuy nhiên, phương pháp này đã trở nên phổ biến hơn trong vài năm trở lại đây khi một số công ty công nghệ cao chọn niêm yết cổ phiếu trực tiếp thay vì tiến hành thông qua quy trình IPO truyền thống. Bài viết này sẽ khám phá DPO, cũng như ưu và nhược điểm của quy trình trở thành công ty đại chúng này.
Một DPO hoạt động như thế nào?
Theo truyền thống, DPO khác với IPO theo nhiều cách, với khác biệt chính là nó không tạo ra cổ phiếu mới để bán cho công chúng. Thay vào đó, công ty niêm yết để công chúng mua các cổ phiếu hiện có của mình từ các cổ đông hiện hữu từ trước chẳng hạn như nhân viên, giám đốc điều hành và cổ đông nội bộ của công ty.
Bởi vì công ty không cần phát hành cổ phiếu mới, quá trình DPO rẻ hơn và nhanh hơn so với quy trình IPO truyền thống. Thành phần tiết kiệm chi phí lớn nhất là DPO không bắt buộc phải có các dịch vụ bảo lãnh phát hành. Các đơn vị bảo lãnh phát hành thường tính phí hoa hồng để đổi lấy việc hấp thụ một phần rủi ro tài chính của một đợt IPO. Thay vào đó, một công ty niêm yết công khai thông qua niêm yết trực tiếp sẽ chỉ thu hút các ngân hàng đầu tư với tư cách tư vấn vì họ không được phép tham gia bất kỳ nghiệp vụ chính thức nào trong quá trình này. Các ngân hàng hỗ trợ các đợt DPO của Spotify và Slack đã được trả lần lượt 35 triệu USD và 22 triệu USD.
Khi một công ty được giao dịch công khai, điều này sẽ tạo ra tính thanh khoản cho bất kỳ nhà đầu tư hiện hữu nào muốn bán cổ phiếu của họ. Không có thời gian khóa giao dịch, các nhà đầu tư này có thể bán cổ phiếu của họ ngay lập tức nếu họ muốn. Tuy nhiên, thị trường cổ phiếu của công ty hoàn toàn dựa vào các cổ đông của nó – nếu không ai muốn bán thì không giao dịch nào có thể xảy ra.
Xem thêm: Nasdaq là gì? Làm sao để niêm yết trên sàn giao dịch Nasdaq
Ưu và nhược điểm của niêm yết trực tiếp
Ưu điểm
Không có thời gian khóa giao dịch, điều này có nghĩa là nhà đầu tư hiện hữu có thể bán cổ phiếu ngay lập tức. Điều này cũng có nghĩa là biến động tổng thể ít tập trung hơn so với trường hợp của một công ty IPO vào cuối thời kỳ khóa giao dịch.
Lợi thế chi phí thấp hoặc bằng không. Không cần các đơn vị bảo lãnh đắt tiền, những đơn vị này thường xuyên tính phí hoa hồng lên đến 7%.
Niêm yết trực tiếp là một lựa chọn thay thế tốt cho một công ty đã được công chúng biết đến rộng rãi, chẳng hạn như Spotify và Slack.
Ngoài ra, DPO cũng là một cách tiếp cận tốt cho một công ty không có đủ số vốn cần thiết để thực hiện một thương vụ IPO truyền thống.
Nhược điểm
Công ty không được quảng bá và quảng cáo miễn phí như một thương vụ IPO có thể tạo ra.
Giao dịch chỉ có thể xảy ra nếu nhân viên hoặc cổ đông nội bộ của công ty bán cổ phiếu mình đang nắm giữ. Thêm vào đó, số lượng cổ phiếu hạn chế có thể ảnh hưởng đến cơ hội tăng trưởng mạnh trong thời gian ngắn.
Có xác suất xảy ra biến động trong ngắn hạn cao hơn vì giá trị cổ phiếu DPO hoàn toàn phụ thuộc vào nhu cầu thị trường.
Huy động được ít vốn hoặc không huy động được vốn do công ty không bán cổ phiếu mới, phương thức phát hành cổ phiếu ra công chúng này không lý tưởng cho một công ty cần huy động vốn.
Các tiến triển gần đây
Vào năm 2020, SEC đã chấp thuận một đề xuất của Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) cho phép các công ty niêm yết cổ phiếu công khai thông qua DPO cũng được huy động vốn trong quá trình này. Điều này thể hiện một khía cạnh mới của quy trình DPO, theo đó một công ty có thể giao dịch công khai, huy động vốn và tiết kiệm tiền trong quy trình bảo lãnh phát hành.
Để thực hiện điều này, công ty có thể bán một lượng cổ phần nhất định trong đấu giá mở bán cùng một lúc, với cùng một mức giá. Sau đó, các cổ đông hiện hữu trước có thể chọn bán trong phiên đấu giá đầu tiên nếu có nhu cầu mua nhiều hơn số lượng cổ phiếu mới được phân bổ. Nếu không, họ có thể đợi cho đến khi phiên đấu giá đầu tiên kết thúc.
Tiến triển mới này cung cấp một cách tiếp cận tốt giúp nhiều công ty nhỏ niêm yết cổ phiếu trong tương lai. Ngoài ra, tiến triển này cũng xuất hiện tại thời điểm quy trình IPO truyền thống đang phải chịu nhiều giám sát pháp lý do nhiều người phàn nàn về sự đắt đỏ và các mức giá không chính xác của nó.
Điều này sẽ ảnh hưởng đến các nhà đầu tư như thế nào?
Nhìn chung, niêm yết trực tiếp không phải là một loại cơ hội khác. Khi một công ty được giao dịch công khai, công ty cũng sẽ tham gia vào cùng trò chơi với mọi công ty đại chúng khác, mặc dù bạn có thể mong đợi nhiều biến động hơn một chút trong ngắn hạn cũng như ít có cơ hội tăng trưởng cao trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, tiến triển mới này có thể khuyến khích các cơ hội tăng trưởng cao cho các công ty nhỏ hơn nhưng có khả năng hoạt động tốt trong không gian giao dịch công khai.
Huân Hà-Theo mywallst
