Đồng đô la Mỹ mạnh đang làm cho mọi thứ trở nên tồi tệ hơn ở những nơi khác trên thế giới. Nhiều nhà kinh tế lo ngại rằng việc đồng USD mạnh lên sẽ làm tăng nguy cơ suy thoái toàn cầu trong năm tới.
Đồng đô la Mỹ tăng mạnh tác động xấu tới kinh tế toàn cầu
Chi phí sinh hoạt ở Cairo tăng cao đến mức người bảo vệ Mustafa Gamal phải gửi vợ và con gái một tuổi đến sống với ông bà nội tại một ngôi làng cách thủ đô Ai Cập hơn 100 km để tiết kiệm tiền. Còn ông 28 tuổi ở lại, làm hai công việc, ở chung căn hộ với một vài người khác và cắt thịt ra khỏi khẩu phần ăn của mình. “Giá của mọi thứ đã tăng gấp đôi,” Gamal nói. Không còn sự lựa chọn nào khác. “
Theo hãng tin AP, nỗi đau và sự thất vọng của Gamal được nhiều người trên thế giới chia sẻ. Một đại lý phụ tùng ô tô ở Nairobi, một người bán quần áo trẻ em ở Istanbul và một nhà nhập khẩu rượu ở Manchester đều có chung phàn nàn: đồng đô la Mỹ tăng giá làm suy yếu đồng nội tệ của họ, làm tăng giá hàng hóa và dịch vụ hàng ngày.
Thực trạng đó làm tăng thêm khó khăn kinh tế vào giai đoạn các gia đình đang phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực và năng lượng liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine.
Eswar Prasad, giáo sư chính sách thương mại tại Đại học Cornell (Anh), cho biết: “Đồng đô la Mỹ mạnh sẽ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn ở các khu vực khác trên thế giới”. Nhiều nhà kinh tế lo ngại rằng việc đồng USD mạnh lên sẽ làm tăng nguy cơ suy thoái toàn cầu trong năm tới.
Đồng USD tăng 18% trong năm nay và đạt mức cao nhất trong 20 năm vào tháng trước, theo chỉ số chuẩn đô la Mỹ ICE, đo lường đồng bạc xanh so với rổ tiền tệ chính.
Lý do cho sự mạnh lên của đồng đô la không phải là một điều gì đó bí ẩn. Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (hoặc ngân hàng trung ương) đã tăng lãi suất chuẩn ngắn hạn năm lần trong năm nay để chống lại lạm phát trong nước gia tăng và báo hiệu rằng khả năng tăng sẽ nhiều hơn. Điều này dẫn đến việc tăng lãi suất đối với nhiều trái phiếu chính phủ và trái phiếu doanh nghiệp của Mỹ, thu hút các nhà đầu tư và củng cố đồng USD.
Xem thêm
- Lạm phát New Zealand tăng nóng hơn dự kiến, NZD có cơ hội bật lên
- Nhu cầu vàng vật chất vẫn khá lớn
- Apple ngừng sử dụng chip từ công ty Trung Quốc
Hầu hết các đồng tiền khác đều yếu hơn nhiều so với USD, đặc biệt là ở các nước nghèo. Đồng rupee của Ấn Độ đã giảm gần 10% so với đô la Mỹ trong năm nay, đồng bảng Ai Cập giảm 20% và đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ giảm 28%.
Các nước giàu cũng không được miễn nhiễm. Tại châu Au, nơi đang có nguy cơ tiến tới suy thoái trong bối cảnh giá năng lượng tăng, lần đầu tiên đồng euro có giá trị thấp hơn đồng đô la trong 20 năm và đồng bảng Anh giảm 18% so với một năm trước. Đồng bảng Anh gần đây đã được cố định với đồng đô la sau khi tân Thủ tướng Anh Liz Truss tuyên bố cắt giảm thuế sâu rộng làm rung chuyển thị trường tài chính và dẫn đến việc mất chức Thủ tướng của bà.
Các quốc gia thường được hưởng lợi từ việc đồng tiền suy yếu vì nó làm cho sản phẩm trong nước của họ rẻ hơn và cạnh tranh hơn ở nước ngoài. Nhưng hiện tại, lợi nhuận từ việc tăng xuất khẩu không bù đắp được, vì tăng trưởng kinh tế hầu như ở khắp mọi nơi.
Việc đồng đô la Mỹ mạnh lên gây đau đớn cho các quốc gia trên thế giới theo một số cách:
- Làm cho hàng nhập khẩu từ các nước khác trở nên đắt hơn, làm tăng áp lực lạm phát hiện có.
- Gây áp lực lên các doanh nghiệp, người tiêu dùng và chính phủ vay bằng đô la vì họ cần nhiều nội tệ hơn để chuyển đổi sang đô la để trả các khoản vay.
- Buộc các ngân hàng trung ương của các nước khác phải tăng lãi suất để hỗ trợ đồng tiền của họ và ngăn chặn tiền di chuyển qua biên giới. Nhưng lãi suất cao hơn cũng làm suy yếu tăng trưởng kinh tế và gia tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Nói một cách đơn giản: “Việc đồng đô la mạnh lên là một tin xấu đối với nền kinh tế toàn cầu”, Ariane Curtis, một chuyên gia tại Capital Economics, cho biết. “Đó là một lý do khác mà chúng tôi đánh giá nền kinh tế. Thế giới sẽ suy thoái trong năm tới.”
Loại tiền tệ chênh lệch trước đây đã nhiều lần gây nhức nhối cho các nền kinh tế trên thế giới. Ví dụ, trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990, các công ty Indonesia đã vay bằng đồng đô la trong thời kỳ bùng nổ, sau đó được xóa nợ khi đồng rupiah giảm giá so với đồng đô la. Cách đây vài năm đồng peso chìm cũng gây ra nỗi đau tương tự cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mexico.
Tuy nhiên, đồng đô la Mỹ tăng vọt vào năm 2022 đã gây ra “nỗi đau” riêng biệt. Điều này làm tăng thêm áp lực lạm phát toàn cầu vào thời điểm mà giá cả đã tăng vọt. Sự gián đoạn đối với thị trường năng lượng và nông sản do xung đột ở Ukraine đã làm trầm trọng thêm các hạn chế về nguồn cung sau COVID-19.
Tại Manila (Philippines), tài xế xe jeep Raymond Manaog (29 tuổi) phàn nàn rằng lạm phát và đặc biệt là giá dầu diesel cao buộc anh phải làm việc nhiều hơn để kiếm sống. “Chúng tôi phải làm gì để tồn tại. Chúng tôi từng làm 5 vòng trên mỗi tuyến đường, bây giờ là 6 vòng.
Tại thủ đô New Delhi của Ấn Độ, Ravindra Mehta từng tự hào với vai trò là nhà môi giới hạnh nhân và hạt dẻ cười của Mỹ trong nhiều thập kỷ. Nhưng việc giảm giá kỷ lục của đồng rupee – nguyên liệu thô dẫn đến chi phí vận chuyển cao hơn – khiến loại hạt này đắt hơn nhiều đối với người tiêu dùng Ấn Độ.
Ấn Độ đã nhập khẩu 400 container hạnh nhân vào tháng 8, so với 1.250 container một năm trước đó, Mehta cho biết. “Nếu người tiêu dùng không mua, nó ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng, bao gồm cả những người như tôi.”
Tại Vương quốc Anh, Kingsland Drinks, một trong những công ty đóng chai lớn nhất của Vương quốc Anh, đã bị ảnh hưởng bởi chi phí vận chuyển cao hơn đối với các thùng chứa, chai, nắp và năng lượng. Giờ đây, đồng đô la Mỹ mạnh lên đang đẩy giá rượu vang họ mua từ các vườn nho Mỹ, thậm chí cả Chile và Argentina …
