Canada, Anh, các nước trong khối Liên minh châu Âu (EU)và các nước phát triển khác đã ký thỏa thuận với Pfizer và Moderna để mua thêm hàng tỷ liều vắc-xin Covid-19 trong 2 năm tới, khiến khoảng cách vắc-xin giữa các nước giàu và các nước nghèo càng thêm lớn. Theo các chuyên gia, việc tích trữ vắc-xin của các nước giàu có sẽ làm các quốc gia đang phát triển, thu nhập kém gặp khó khăn trong việc mua vắc-xin.
Các nước giàu mua hàng tỷ liều vắc-xin cho tương lai
Theo thoả thuận, công ty dược phẩm Pfizer nhất trí cung cấp cho EU tới 1,8 tỷ liều vắc-xin trong thời gian 2 năm đến hết năm 2023, đồng thời nhất trí cung cấp cho Canada tới 125 triệu liều vắc-xin.
Australia, Thuỵ Sỹ và Israel sẽ được mua vắc-xin Covid của Moderna trong năm 2022, riêng Thuỵ Sỹ có thêm quyền chọn mua vắc-xin này trong năm 2023.
Những thoả thuận này đảm bảo cho các quốc gia ký kết có đủ nguồn cung vắc-xin để tiêm chủng và tiêm nhắc lại cho người dân, hạn chế được dịch Covid lây lan cũng như nhiễm các biến chủng mới. Nhờ những hợp đồng béo thoả thuận với giá trị khủng này mà các hãng dược có được doanh thu khổng lồ.
COVAX giúp các nước nghèo tiếp cận với vắc-xin
Các tổ chức y tế toàn cầu khuyến khích các nước mua vắc-xin thông qua sáng kiến COVAX – một liên minh toàn cầu được thành lập để chia sẻ liều lượng vắc-xin với các nước nghèo hơn và tránh việc tích trữ vắc-xin.
Tháng trước, Moderna thông báo rằng sẽ giao 34 triệu liệu vắc-xin cho COVAX trong quý 4 năm nay. COVAX cũng có quyền chọn để mua thêm 466 triệu liều vắc-xin từ Moderna trong năm tới.
Pfizer đã cam kết sẽ cung cấp khoảng 2 tỷ liều vắc-xin cho các nước thu nhập thấp và trung bình trong thời gian 18 tháng tới. Ngoài ra, Pfizer đã nhất trí giao 40 triệu liều vắc-xin cho COVAX trong năm nay.
Theo dữ liệu mới nhất từ Đại học Duke, gần 30 nước giàu và EU đến nay đã mua khoảng 6 tỷ liều vắc-xin Covid-19. Trong khi đó, phần còn lại của thế giới mới mua được hơn 3 tỷ liều.
Vắc-xin của Pfizer trở thành một trong những loại thuốc bán chạy nhất mọi thời đại.
Đến hết năm 2022, vắc-xin Covid dự kiến mang về cho Pfizer 70 tỷ doanh thu và Moderna 27 tỷ doanh thu – theo Bernstein Research.
Với doanh thu khổng lồ, vắc-xin Covid của Pfizer có thể trở thành một trong những loại thuốc bán chạy nhất mọi thời đại. Kỷ lục gần đây nhất thuộc về thuốc chống viêm Humira của hãng dược AbbVie, với doanh thu gần 20 tỷ USD trong năm 2018.
Mỹ hiện chưa ký thêm hợp đồng mua vắc-xin với Pfizer và Moderna. Nhưng Mỹ có các thoả thuận đã có trước đó về quyền chọn mua thêm vắc-xin trong tương lai. Mỗi hãng cũng dự kiến sẽ giao thêm cho Mỹ 300 triệu liều vắc-xin nữa trong thời gian từ nay đến hết tháng 7.
Nguồn cung vắc-xin của Pfizer và Moderna ngày càng trở nên khan hiếm hơn sau khi một số người sử dụng vắc-xin của AstraZeneca và Johnson & Johnson gặp nguy hiểm với sức khoẻ. Những thoả thuận mới ký cho thấy loại vắc-xin gồm hai mũi tiêm của Pfizer và Moderna đã trở thành vắc-xin được các nước giàu lựa chọn.
“Nếu các nước giàu có tiếp tục tích trữ vắc-xin, đại dịch sẽ kéo dài thêm nhiều năm nữa”.
Pfizer và Moderna cho biết nhiều nước đang phát triển đang đàm phán với hai hãng dược này để mua vắc-xin, đồng thời cũng đợi nguồn cung từ COVAX và kêu gọi Chính phủ Mỹ chia sẻ phần vắc-xin dư thừa.
Các chuyên gia y tế nói rằng các nước đang phát triển cần được cung cấp thêm vắc-xin để tiêm cho người dân nhằm kiềm chế sự lây lan của virus và chống lại nguy cơ xuất hiện những biến chủng mới. Các nước giàu sẽ không thể mở cửa hoàn toàn trở lại trừ phi các nước đang phát triển tiêm phòng được cho một tỷ lệ đủ dân số.
Theo chuyên gia Prashant Yadav thuộc Trung tâm Phát triển toàn cầu (CGD), với việc các nước giàu ký hợp đồng mua thêm một lượng lớn vắc-xin, các nước thu nhập thấp và trung bình nhiều khả năng sẽ phải phụ thuộc vào việc các nước giàu có sẵn sàng chia sẻ lại nguồn vắc-xin hay không. Nếu không, nhiều nước sẽ phải ký hợp đồng mua vắc-xin từ Trung Quốc và Nga – hai nước đang rất sẵn sàng bán vắc-xin mà họ sản xuất.
Xem thêm: Pfizer, Novavax: 2 cổ phiếu sẵn sàng chiến đấu với biến chủng Delta
