Vị thế mua và vị thế bán khác biệt ra sao?
Khi nói về cổ phiếu và quyền chọn, các nhà phân tích và nhà tạo lập thị trường thường nhắc đến việc một nhà đầu tư có các vị thế mua (long) hoặc bán (short). Mặc dù “long” và “short” trong các chủ đề về tài chính có thể có những nghĩa khác nhau, song trong bối cảnh này, thay vì thể hiện nghĩa đen về độ dài thì các vị thế “long” và vị thế “short” ở đây đề cập đến cổ phiếu một nhà đầu tư đang sở hữu và cổ phiếu mà nhà đầu tư cần sở hữu.
Khác biệt giữa vị thế mua và vị thế bán
Xem thêm: Tin chứng khoán Mỹ: PepsiCo tiến sát đến danh hiệu Vua Cổ tức
Các ý chính
- Với cổ phiếu, vị thế mua có nghĩa là nhà đầu tư đã mua và sở hữu cổ phiếu đó.
- Ngược lại, một nhà đầu tư có vị thế bán vay mượn cổ phiếu của một người khác chứ chưa thực sự mua chúng.
- Với quyền chọn, mua hoặc nắm giữ quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán là một vị thế mua. Lúc này, nhà đầu tư sở hữu quyền mua hoặc bán chứng khoán cho nhà đầu tư bán quyền chọn ở một mức giá nhất định.
- Ngược lại, bán một quyền chọn mua hoặc bán là một vị thế bán. Khi này, người bán có nghĩa vụ phải bán hoặc mua chứng khoán từ người nắm giữ vị thế mua hay người mua quyền chọn nếu họ thực hiện quyền chọn.
Hiểu vị thế mua và vị thế bán
Vị thế mua
Nếu một nhà đầu tư có các vị thế mua đối với những cổ phiếu nhất định, điều đó có nghĩa là nhà đầu tư đó đã mua và sở hữu số cổ phiếu đó. Ngược lại, nếu nhà đầu tư có các vị thế bán, điều đó có nghĩa là nhà đầu tư đang vay mượn những cổ phiếu đó từ ai đó, chứ chưa thực sự sở hữu chúng.
Ví dụ, một nhà đầu tư sở hữu 100 cổ phiếu Tesla (TSLA) trong danh mục đầu tư của họ được cho là có vị thế mua 100 cổ phiếu. Nhà đầu tư này đã thanh toán đầy đủ chi phí sở hữu cổ phần.
Vị thế bán
Tiếp tục ví dụ, một nhà đầu tư bán 100 cổ phiếu TSLA mà người đó chưa sở hữu là có vị thế bán 100 cổ phiếu. Nhà đầu tư ở vị thế bán này nợ 100 cổ phiếu và phải trả nợ bằng cách mua lại cổ phiếu trên thị trường để trả.
Thông thường, nhà đầu tư với vị thế bán vay cổ phiếu từ một công ty môi giới bằng một tài khoản ký quỹ để thực hiện giao dịch. Sau đó, với hy vọng giá cổ phiếu sẽ giảm, nhà đầu tư mua cổ phiếu với giá thấp hơn để trả lại cho đại lý đã cho họ vay. Nếu giá không giảm và tiếp tục tăng, người bán khống có thể phải nhận một lệnh gọi ký quỹ từ nhà môi giới của họ.
Một lệnh gọi ký quỹ được đưa ra khi giá trị tài khoản của nhà đầu tư giảm xuống dưới mức yêu cầu tối thiểu của sàn môi giới. Lệnh gọi này nhằm thông báo nhà đầu tư phải gửi thêm tiền hoặc chứng khoán để đẩy giá trị tài khoản ký quỹ lên mức ký quỹ duy trì tối thiểu.
Những khác biệt chính
Khi một nhà đầu tư sử dụng các hợp đồng quyền chọn trong tài khoản, các vị thế mua và bán sẽ có ý nghĩa hơi khác. Mua hoặc giữ quyền chọn mua hoặc quyền chọn bán là một vị thế mua vì nhà đầu tư sở hữu quyền mua hoặc bán chứng khoán cho nhà đầu tư bán quyền chọn tại một mức giá xác định.
Ngược lại, bán hoặc phát hành quyền chọn mua hoặc bán là một vị thế bán vì người bán quyền chọn có nghĩa vụ bán hoặc mua cổ phiếu từ người nắm giữ vị thế mua hay người mua quyền chọn.
Ví dụ: một cá nhân mua (ở vị thế mua) một quyền chọn mua Tesla (TSLA) từ một người bán quyền chọn mua với giá 28,70 đô la (người bán ở vị thế bán quyền chọn mua). Giá thực hiện trên quyền chọn là 275,00$. Nếu TSLA giao dịch ở mức giá trên 303,70$ trên thị trường, thì người mua sẽ có lợi khi khi thực hiện quyền chọn.
Người bán quyền chọn được giữ khoản thanh toán phí quyền chọn là 28,70$, nhưng có nghĩa vụ phải bán TSLA ở mức 275,00$, nếu người mua quyết định thực hiện hợp đồng bất kỳ lúc nào trước khi nó hết hạn. Người mua quyền chọn mua (ở vị thế mua) có quyền mua cổ phiếu với giá 275,00$ trước khi hết hạn và sẽ làm như vậy nếu giá trị thị trường của TSLA lớn hơn 303,70$ (bởi 275,00$ + 28,70$ = 303,70$).
Lưu ý đặc biệt
Các vị thế mua và bán được các nhà đầu tư sử dụng để đạt được các mục tiêu khác nhau, và đôi khi cả các vị thế mua và bán được họ thiết lập đồng thời trên một chứng khoán nhằm tạo đòn bẩy hoặc mang lại lợi nhuận.
Các vị thế mua quyền chọn mua thể hiện niềm tin giá tăng, vì nhà đầu tư kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng và mua các quyền chọn mua với giá thực hiện thấp hơn. Một nhà đầu tư có thể phòng vệ rủi ro cho vị thế mua cổ phiếu của họ bằng cách thiết lập một vị thế mua quyền chọn bán để người này có quyền bán cổ phiếu của họ với mức giá đảm bảo. Các vị thế bán quyền chọn mua là một chiến lược tương tự như bán khống mà không cần vay cổ phiếu.
Ghi chú quan trọng: Vị thế mua cổ phiếu đơn thuần thể hiện niềm tin giá tăng và dự đoán về sự tăng trưởng, trong khi vị thế bán cổ phiếu thể hiện niềm tin giá giảm.
Vị thế bán quyền chọn mua cho phép nhà đầu tư thu phí quyền chọn như một dạng thu nhập cùng khả năng thoát khỏi vị thế mua của mình ở mức giá được đảm bảo và thường cao hơn giá mua vào. Ngược lại, vị thế bán quyền chọn bán mang lại cho nhà đầu tư khả năng mua cổ phiếu ở một mức giá xác định, đồng thời nhận về phí quyền chọn.
Đây chỉ là một vài ví dụ về cách mà sự kết hợp các vị thế mua và bán với các chứng khoán khác nhau có thể tạo ra đòn bẩy và phòng ngừa rủi ro thua lỗ đối với danh mục đầu tư. Điều quan trọng cần nhớ là các vị thế bán có rủi ro cao hơn và do bản chất của các vị thế nhất định mà chúng có thể bị hạn chế đối với IRA (quỹ hưu trí cá nhân) và các tài khoản tiền mặt khác.
Tài khoản ký quỹ thường cần thiết cho hầu hết các vị thế bán và công ty môi giới của bạn cần có cơ sở để tin rằng các vị thế rủi ro này phù hợp với bạn.
